Zondag 3 april - Tijd voor een beetje ontspanning

We vertrekken om 9.30 uur naar het gemeentehuis. Appolinaire wacht ons samen met Thérèse en de drie kinderen, Nicodème, Estelle en Eunice op om naar de zondagsviering te gaan in de Evangelische kerk waar hij lector is. Drie rijen vrouwen en een rij mannen wachten ons op. Het koor is volop aan het zingen. Beurtelings bidden drie andere lectoren luidkeels in het Fon. Er zijn drie collectes: een voor de kerkgemeenschap, een voor sociale werken en een voor de elektriciteit in de kerk. Dan neemt Appolinaire het woord voor de preek. Ter ere van ons doet hij dat in het Frans. Een andere lector vertaalt. We krijgen toelichting over het eeuwige leven beschreven in Johannes 3, vers 11 - 16. We kunnen moeilijk volgen. Appo brengt het zeer gedreven. Wie hem kent weet dat hij dan moeilijker verstaanbaar is. Na de viering zijn er nog persoonlijke gebeden voor enkele mensen en is er een vergadering van leiders van de kerkgemeenschap. Tijdens de viering lopen drie wachters rond die kerkgangers die indommelen wakker schudden. De temperatuur is echter bijna ondraaglijk en er is weinig zuurstof in de lucht. Ook wij gaan even naar buiten om lucht te happen. Ook voor de babies en peuters duurt het wachten lang. De pipi kan niet langer opgehouden. Dus loopt er ook iemand rond om de vloer schoon te maken en moeders verlaten de kerk om de kinderen te verschonen - een nieuw stuk stof in de broek te steken - of naakt te laten rondlopen. Na de viering blijven een aantal mensen nog wat rondhangen en kopen bij enkele vrouwen die zijn toegekomen oliebollen of zakjes waterijs met hissop.

Ondertussen wacht Erik ons op voor een bezoek aan een project van Unicef dat in samenwerking met een aantal lokale ngo's en de Nederlandse ontwikkelingssamenwerking tot stand komt. Marcel van Cerid - Centre d'Etudes , de Recherces et d'Interventions pour le Développement - leidt ons samen met drie medewerkers rond in een dorp waar met lokale middelen latrines zijn gebouwd. In een eerste fase vraagt men jongeren waar de gemeenschap zijn behoeften doet in open lucht. Dan laat men in een vergadering zien wat er gebeurt als er water over de stoelgang wordt gegoten. Onmiddellijk komen er vliegen op af en verspreidt zich een ondraaglijke geur. De mensen trekken hun neus op. Dan verdunt men stoelgang met water en giet die over eten en vraagt men de mensen of ze dit willen eten. Hetzelfde met het water. Niemand waagt zich eraan. Dan roept men op tot het maken van latrines. Ze graven een put, leggen er stammen op van sterke houtsoorten, dan palmbladeren en vervolgens een dikke laag aarde. Men laat een opening waar een aardenpot in wordt geplaatst. De pot dekt men af, dagelijks vult men een kom met as om het wc te reinigen en de stoelgang af te dekken. Rond de latrine bouwt men een muurtje met aarden stenen of palmblad en een dak van palmbladeren.

In Za-Kpota hebben al 27 van de 69 gemeenten op deze manier een FADL-certificaat gekregen. Dit betekent het einde van het doen van zijn behoefte in open lucht. Ze kwamen hiermee in het internationale nieuws.

Het effect op de gezondheid van de kinderen is duidelijk aantoonbaar. Veel minder diarree en andere ziektes. We gaan dan ook graag op de foto met de lokale gangmaakster.

We wisselen nog van gedachte over samenwerking met 'onze' schooltjes met composttoiletten en over gebruik van urine en compost van faeces. We beloven informatie uit te wisselen en doen dit ook onmiddellijk bij aankomst in het hotel omdat het project ontzettend veel indruk heeft gemaakt op ons allen.

Op weg naar Bohicon houden we ook halt bij een citerne voor opvang van regenwater gebouwd met steun van Borne Fonden. Onderaan de citerne is een afgesloten bak met kraantje voor het tappen van regenwater. Samen met de waterfilters de gedroomde oplossing voor het schooltje van Frank. Erik belooft enkele prijsvoorstellen en financieringsmogelijkheden door te sturen.

Dan begint onze vrije dag. We worden hartelijk ontvangen bij Erik thuis. Ariane heeft heerlijke couscous bereid.

Dan gaan we samen met de chauffeur en Celestin en zijn vrouw naar een archeologisch park dat helaas stipt is gesloten om 17 uur. Daarom maar op zoek naar de leeuw. Die is tot onze grote verontwaardiging ondergebracht in veel te kleine kooien. Het blijkt samen met de eenzame krokodil en de twee aapjes toch een lokale attractie te zijn. We nemen ons voor om onze vrienden eens mee naar de zoo te nemen.

We sluiten de avond af in het hotel met een vooraf bestelde Afrikaanse maaltijd. Een meevaller zo blijkt. De pindasaus en ook de groentensaus smaken heerlijk.